Το θεατρικό παιχνίδι και οι θεραπευτικές του ιδιότητες
Το θεατρικό παιχνίδι
Tα τελευταία χρόνια το ακούμε και το βλέπουμε συχνά (ευτυχώς). Οι φορείς, ιδιωτικοί και μη, που το παρέχουν σαν υπηρεσία αυξάνονται συνεχώς και τα παιδιά που το επιλέγουν ως εξωσχολική δραστηριότητα το ίδιο. Είναι επίσης «εργαλείο» που το χρησιμοποιούν εκπαιδευτικοί, ειδικοί παιδαγωγοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας και ειδικοί θεραπευτές προκειμένου να εμπλουτιστεί ο τρόπος που δουλεύουν με τα παιδιά αλλά για να επωφεληθούν από αυτά που προσφέρει αυτός ο μαγικός κόσμος.
Αρχικά ας δούμε τι είναι το θεατρικό παιχνίδι
Αν προσπαθήσουμε να δώσουμε ένα σαφή και τυποποιημένο ορισμό για το θεατρικό παιχνίδι, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα το αδικήσουμε.
Είναι σίγουρα μια δημιουργική διαδικασία που απελευθερώνει τη φαντασία, ένας τρόπος έκφρασης συναισθημάτων και επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέσω της μίμησης, της κίνησης και της μουσικής.
Περιλαμβάνει στοιχεία από τον αυτοσχεδιασμό, τη δραματοθεραπεία και το ψυχόδραμα. Οι δραστηριότητες που περιλαμβάνει το θεατρικό παιχνίδι είναι η κίνηση, η φαντασία, οι ασκήσεις που ενεργοποιούν το σώμα, τον συντονισμό με την υπόλοιπη ομάδα. Σημαντικές είναι και οι ασκήσεις που ως ζητούμενο έχουν την δημιουργία ιστοριών και καταστάσεων είτε με την ομιλία είτε με το σώμα. Πολλές δραστηριότητες βασίζονται επίσης στην παντομίμα, που την αγαπούν ιδιαίτερα τα παιδιά. Ο εμψυχωτής, ο ειδικός που αναλαμβάνει τον καθοδηγητικό ρόλο σε μία ομάδα θεατρικού παιχνιδιού, επιλέγει πάντα ανάλογα με την σύνθεση και τις ανάγκες της ομάδας τις ανάλογες δραστηριότητες.
Στην εποχή μας,
που πολλοί την χαρακτηρίζουν ως μετα-covid εποχή, τα παιδιά έχουν περάσει πολλές ώρες σε κοινωνική απομόνωση, μπροστά σε οθόνες tablet ή βιντεοπαιχνιδιών. Βομβαρδίζονται συνεχώς από πληροφορίες που δεν μπορούν να διαχειριστούν και βιώνουν έντονες συναισθηματικές καταστάσεις. Οι εκπαιδευτικοί συναντάμε συνεχώς παιδιά που δυσκολεύονται να εκφραστούν, να συνδεθούν με άλλα παιδιά, να συγκεντρωθούν στις δραστηριότητες τους και ακόμα περισσότερο να χρησιμοποιήσουν την κριτική σκέψη τους στη διαδικασία της μάθησης. Παιδιά με έντονα σωματοποιημένο άγχος και πολλά συναισθηματικά μπλοκαρίσματα. Οι αιτίες πολλές αλλά αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα που χρήζει ανάλυσης.
Ειδικά αυτή την εποχή λοιπόν, η ανάγκη να «μπει» το θεατρικό παιχνίδι στην ζωή των παιδιών και των εφήβων είναι επιτακτική. Και αυτό γιατί το θεατρικό παιχνίδι μπορεί μόνο να ωφελήσει τα παιδιά και να τα φέρει σε επαφή με θετικές καταστάσεις που προσφέρουν κυρίως χαρά και απελευθέρωση.
Μερικά από τα οφέλη του θεατρικού παιχνιδιού είναι:
- Καλλιεργεί τη δημιουργικότητα, τη φαντασία και την κριτική σκέψη των παιδιών.
- Λόγω της έκθεσης, ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και η αντίληψη του εαυτού.
- Μέσω των αυτοσχεδιασμών βελτιώνεται ο προφορικός λόγος, τόσο η εκφορά του όσο και η κατανόηση.
- Βοηθά τα παιδιά να ανακαλύψουν το σώμα τους, να κινούνται μέσα στον χώρο και να δραστηριοποιούνται.
- Η ομαδική δουλειά, οι κοινοί στόχοι, η συνεργασία αναπτύσσουν την κοινωνικότητα των παιδιών.
- Καλλιεργούνται αξίες όπως ο σεβασμός, η αποδοχή, η συνεργασία και η υπομονή, ειδικά κατά τη διαδικασία προετοιμασίας μιας παράστασης ή παρουσίασης.
- Βοηθά εξαιρετικά στη διαχείριση του άγχους. Υπάρχουν δραστηριότητες που βοηθάνε τα παιδιά να αποφορτιστούν , να εκτονωθούν και να αποβάλλουν αρνητικά συναισθήματα . Ακόμα και η έκθεση κατά τη διάρκεια μια παρουσίασης σε κόσμο βοηθάει στο να διαχειριστεί ένα παιδί το στρες και το τρακ και να το μετουσιώσει σε κάτι δημιουργικό.
- Μπορεί να βοηθήσει και στην εκπαιδευτική διαδικασία κάνοντας το μάθημα μια βιωματική διαδικασία. Ειδικά μαθήματα όπως η Ιστορία μέσα από το θεατρικό παιχνίδι (κυρίως με παιχνίδια ρόλων) Μπορεί να γίνει μια ευχάριστη εμπειρία και να κάνει τα παιδιά να αγαπήσουν μαθήματα που τα δυσκολεύουν.
Τι πιο ωφέλιμο για ένα παιδί από το να μπορεί να βρίσκει νέους τρόπους να εκφράζεται να φαντάζεται, να ανακαλύπτει τον εαυτό του αλλά και να σχετίζεται; Σίγουρα αξίζει μια δοκιμή, μια μικρή γεύση από αυτόν τον όμορφο κόσμο.
Σίγουρα, κάπου κοντά σας, θα υπάρχει μια «γωνίτσα» που μπορείτε να έρθετε σε επαφή με το θεατρικό παιχνίδι. Είτε είστε μικρό, είτε …μεγάλο «παιδί», θα είναι μία όμορφη και ταξιδιάρικη εμπειρία. Αναζητήστε την!
*H Μαριλένα Γιαννακίτσα
είναι 39 χρονών και μητέρα 2 κοριτσιών. Γεννημένη στην Αθήνα και απόφοιτη του τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιά και κάτοχος advanced diploma στην ειδική αγωγή από το Μητροπολιτικό Κολλέγιο Αθηνών. Ασχολείται με το θέατρο ερασιτεχνικά από μικρό παιδί. Έχει συμμετάσχει σε πολλές θεατρικές παραστάσεις ως μέλος αρκετών ερασιτεχνικών ομάδων ενηλίκων από το 2005 . Από το 2008 διατηρεί κέντρο μελέτης για παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου στο Ίλιον.