Γιατί γράφτηκα σε θεατρική ομάδα
- Πώς ξεκίνησε;
- Γιατί ασχολούμαι με το θέατρο; Τι μου προσφέρει;
- Τι σημαίνει θέατρο για μένα;
- Τι μαθαίνουμε στο μάθημα; Τι μου προσφέρει;
- Πώς βίωσα την εμπειρία της παράστασης; Πώς επηρέασε τη στάση μου ως θεατής;
- Πώς το θέατρο επηρεάζει την καθημερινότητά μου;
1. Πως ξεκίνησε…
Σάσα: Ήταν Σεπτέμβρης του 2020 , και όπως κάθε Σεπτέμβρη θέλουμε μια νέα αρχή, μία εκκίνηση, μία μετατόπιση. Έψαχνα να κάνω κάτι καινούριο λοιπόν αλλά και ταυτόχρονα παλιό όπως αποδείχθηκε το θέατρο, διότι από μικρό παιδί κάτι με τραβούσε εκεί αλλά φοβόμουν να το τολμήσω. Και να που ο covid έκανε και κάτι καλό , μας μετατόπισε και μας έδωσε κίνητρο για ζωή και νέα ξεκινήματα. Γράφτηκα λοιπόν στην Καταπακτή!
Δήμητρα: Σεπτέμβριος του 2020 κι εγώ θέλω να τρέξω να ξεφύγω από μένα την ίδια. Βρίσκομαι σε μια δύσκολη φάση της ζωής μου και απλά μια μέρα βλέπω μια διαφήμιση στο Facebook για τη θεατρική ομάδα της Καταπακτής. Στο σχολείο είχα συμμετάσχει σε παραστάσεις· «επιστροφή στην παιδική ηλικία», σκέφτηκα, «και στο μοναδικό συναίσθημα που είχα νιώσει όταν ανέβηκα πρώτη φορά στη σκηνή». Στη φάση που βρισκόμουν, το όνομα της σχολής με έκανε να πιστέψω ότι ήταν το κατάλληλο μέρος να διακτινιστώ. Ήθελα ν’ ανοίξω μια καταπακτή και να βυθιστώ μέσα να με ξαναβρώ! Κι έτσι κι έγινε. Τρία χρόνια αργότερα, έχω έρθει αρκετά πιο κοντά στον εαυτό μου κι έχω βρει μια δεύτερη οικογένεια στα μέλη της θεατρικής ομάδας.
2. Γιατί ασχολούμαι με το θέατρο; Τι μου προσφέρει;
Σάσα: Σίγουρα δεν θα πούμε κάτι καινούριο που δεν έχει ξανακουστεί…γιατί είναι δημιουργικό! Κι έχουμε ανάγκη από δημιουργία ως ανθρώπινα όντα. Έχουμε ανάγκη να εξηγούμε προβληματισμούς μας, να βιώνουμε καταστάσεις, να αισθανόμαστε περισσότερο, να μαθαίνουμε και να χρησιμοποιούμε το σώμα μας, να καταλαβαίνουμε τους άλλους, να είμαστε μέλη μίας ομάδας. Θέλουμε να δημιουργούμε κάτι από το μηδέν, να το βλέπουμε να ζωντανεύει και να παίρνει μορφή, να λέμε ότι εμείς συμβάλαμε σε αυτό με το σώμα μας και το μυαλό μας και ήμασταν παρόντες και το μοιραστήκαμε κιόλας! Γιατί αν δεν το μοιραστούμε τι νόημα έχει; να λοιπόν κάτι που μου έμαθε το θέατρο : να μοιράζομαι συναισθήματα και σκέψεις, να τους δίνω αξία, να έρχομαι αντιμέτωπη με αυτά και να τα ξορκίζω με έναν τρόπο. Γιατί κάνουμε τέχνη γενικότερα; Για να παραβιάσουμε τα όριά μας, να επεκτείνουμε τα όριά μας, να ολοκληρωθούμε.
Δήμητρα: Το θέατρο με βοηθά να θυμάμαι ποια είμαι, ποια δεν είμαι, από πού έρχομαι και πού θέλω να πάω. Μπαίνοντας κάθε φορά στη σχολή, αφήνω απ’ έξω την πεζή καθημερινότητα και μεταφέρομαι σ’ έναν κόσμο μαγικό, σ’ ένα παράλληλο σύμπαν που πυροδοτεί έκρηξη συναισθημάτων. Εκεί η συναναστροφή με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, η καθοδήγηση με την ήρεμη φωνή της δασκάλας και η ίδια η τέχνη του θεάτρου μάς αποκαλύπτει το νόημα της ζωής : να χαιρόμαστε την κάθε στιγμή, να δημιουργούμε, να ξεπερνάμε τα όριά μας και να ερχόμαστε κοντά με τους συνανθρώπους μας.
3. Τι σημαίνει «θέατρο» για μένα;
Σάσα: Για μένα η λέξη θέατρο σημαίνει με μια λέξη ενσυναίσθηση. Το είπα και σε μια άσκηση που κάναμε στο μάθημα και όντως μέσα σε αυτά τα χρόνια ενασχόλησης μου συνειδητοποιώ ότι δεν υπάρχει ίσως καλύτερος τρόπος να κατανοήσεις τους άλλους και την ίδια τη ζωή. Μέσα από τους ρόλους που καλείσαι να ενσαρκώσεις, βλέπεις τον άλλον, τον αναλύεις, τον εξηγείς, τον κατανοείς, τον αγαπάς. Αλλά και μέσα από την συνεργασία έρχεσαι αντιμέτωπος με τους άλλους και με τον ίδιο σου τον εαυτό παράλληλα, μπορεί την μια στιγμή να κλαις και την άλλη να γελάς, μπορεί να θυμώνεις ή να βρίσκεις τρόπους να ηρεμείς…και όλα αυτά είναι μέσα στη διαδικασία αυτή του θεάτρου.
Δήμητρα: Το θέατρο, όσο κοινότυπο κι αν ακούγεται, είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας. Προσωπικά με βοήθησε να δω πιο βαθιά μέσα μου, να επανεξετάσω τα όρια μου και να συλλογιστώ εμπειρίες που είχα καταχωνιάσει, βυθίζοντας έτσι κι ένα κομμάτι του εαυτού μου. Η προσέγγιση ενός οποιουδήποτε ρόλου συνιστά προσέγγιση της προσωπικότητάς μας. Κατά την αναζήτηση μας να ταυτιστούμε με κάποια χαρακτηριστικά του ρόλου, προκαλείται άλλες φορές ήρεμα, άλλες φορές πιο απότομα, το ξύπνημα θετικών και αρνητικών συναισθημάτων. Όσο περισσότερο διατεθειμένος είναι κανείς να εκτεθεί, να γκρεμίσει παλιές ταυτότητες και να δημιουργήσει νέες, τόσο ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του θεάτρου προς την ολότητα. Στο κάλεσμα να δούμε τον εαυτό μας σφαιρικά, τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και ως μέλη μιας ομάδας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θέατρο για μένα σημαίνει ζωή!
4. Τι μαθαίνω στα πλαίσια του μαθήματος – Τι μου προσφέρει;
Σάσα: Τα θεατρικά παιχνίδια πρώτα απ’ όλα είναι ένας τρόπος να γνωριστούμε και να δεθούμε με ανθρώπους που ούτε καν γνωρίζουμε. Μέσα από το παιχνίδι ουσιαστικά γινόμαστε πάλι παιδιά, ελεύθερα, ίσα και με δίψα για ζωή. Γνωρίζουμε το σώμα μας, μαθαίνουμε τα πάντα από την αρχή. Πώς να περπατάμε , πώς να μιλάμε , πώς να αγκαλιάζουμε , πώς να λέμε ‘σ’ αγαπώ’, πώς να λέμε ‘καλημέρα’. Τα πιο απλά γίνονται τα πιο σημαντικά. Η ζωή παίρνει άλλη μορφή, την παρατηρείς και την επεξεργάζεσαι από άλλη ματιά. Τα παιχνίδια εξασκούν την μνήμη, την φαντασία, την έκθεση, την παρατήρηση του κόσμου, το μυαλό μας και τις αισθήσεις μας γενικότερα. Μαθαίνεις τα συναισθήματα από την αρχή, τις κινήσεις του σώματος. Μαθαίνεις να στηρίζεσαι σε άλλους, να τους εμπιστεύεσαι, να γίνεστε ένα, να γίνεστε ομάδα με κοινό όραμα και σκοπό. Σε μια άσκηση συγκεκριμένα ο ένας έχει κλειστά τα μάτια και ο άλλος τον κινεί. Όλα έχουν τον σκοπό τους και είναι χρήσιμα είτε για την υλοποίηση μιας παράστασης είτε για την ζωή μας γενικότερα.
Δήμητρα: Ας πιάσουμε ένα από τα παιχνίδια που είναι ο αυτοσχεδιασμός. Η δασκάλα μας μάς χωρίζει σε ομάδες και σκοπός μας είναι να αυτοσχεδιάσουμε και να παρουσιάσουμε ένα πολύ σύντομο δρώμενο με παντομίμα. Μέσα από το συγκεκριμένο παιχνίδι συνειδητοποιείς τι κινήσεις μπορεί να κάνει το σώμα μας (όχι αυτοματοποιημένα, αλλά συνειδητά), τι μηνύματα μπορούμε να περάσουμε μέσω της σιωπής, τι προθέσεις έχουμε κάνοντας ή λέγοντας κάτι. Ένα από τα πρώτα πράγματα που έμαθα στο θέατρο ήταν ουσιαστικά η επιβεβαίωση του τρόπου αλληλεπίδρασης στις ανθρώπινες σχέσεις : κάθε δράση προκαλεί την ανάλογη αντίδραση. Κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών έχω στον νου μου να αφουγκράζομαι τους γύρω μου και να «απαντώ» ανάλογα. Ένα άλλο παιχνίδι είναι να πούμε λέξεις ή φράσεις με συγκεκριμένο τρόπο : τραγουδιστά, θυμωμένα, παραπονιάρικα κ.ά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν έχει τόση σημασία το τι θα πεις, αλλά πώς θα το πεις, ο τρόπος που θα εκφέρεις το μήνυμα. Με αυτή την έννοια, το θέατρο είναι ζωή! Όλα στο θέατρο είναι βγαλμένα από τη ζωή, ενώ όσα κάνουμε στα μαθήματα με τη θεατρική ομάδα, εφαρμόζονται στην καθημερινότητά μας, φέρνοντάς μας σε μια ισορροπία και ηρεμία με τον εαυτό μας. Παράλληλα, τα ομαδικά θεατρικά παιχνίδια μας διδάσκουν την ενότητα και τη δυναμική του ρητού : Η ισχύς εν τη ενώσει. Όσο πιο ενωμένη είναι η ομάδα μας, τόσο μεγαλύτερες οι δυνατότητες μας να εξελιχθούμε!
5. Πως βίωσα την εμπειρία της παράστασης; Πώς επηρέασε τη στάση μου ως θεατής;
Σάσα: Μέσα από την δημιουργία μίας παράστασης βλέπεις όλα αυτά που συμβαίνουν από πίσω , όλο αυτό το ταξίδι αλλά και την δουλειά που χρειάζεται. Συνεργάζεσαι με τον σκηνοθέτη ( τη δασκάλα μας ), με τα υπόλοιπα παιδιά – ηθοποιούς, με τους υπεύθυνους στα φώτα, στον ήχο, στη σκηνογραφία, στην ενδυματολογία… Όλα χρειάζονται μια ροή και μια καλή συνεργασία για να βγει αυτό το υπέροχο αποτέλεσμα που λέγεται παράσταση. Πριν την παράσταση μαθαίνεις τις κινήσεις, τα λόγια, κάνεις πολλές επαναλήψεις, διαβάζεις, δένεσαι όλο και περισσότερο με την ομάδα σου και με το κείμενο που έχετε στα χέρια σας, γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας σου. Την ώρα της παράστασης αισθάνεσαι ότι είσαι σε έναν άλλο κόσμο, σε αυτόν που φτιάξατε.. συγκεντρώνεσαι σε αυτό και μόνο και θέλεις να το ζήσεις και να το φέρεις εις πέρας. Νιώθεις, επίσης, την ενέργεια του κοινού σαν να είστε ένα. Όλα αυτά επηρέασαν την στάση μου σαν θεατή , διότι πλέον καταλαβαίνω περισσότερο τι συμβαίνει, τι συμβαίνει στους ανθρώπους, στην κοινωνία μας γενικότερα, πώς αισθάνονται εκεί πάνω, τι συμβαίνει από πίσω αλλά και το πόσο δύσκολο και συνάμα όμορφο είναι να διηγηθείς τη ζωή.
Δήμητρα: Καθ’ όλη τη διαδικασία του να στήσεις μια παράσταση, καλείσαι να συνεργαστείς με τόσο ετερόκλητους χαρακτήρες, ν’ ανακαλύψεις πόσα «κρυφά» κοινά σημεία σας ενώνουν – όσα δε φανταζόσασταν σε μια πρώτη γνωριμία – καταλήγοντας να γίνεις ένα με όλα τα μέλη, γιατί σας δένει ένας κοινός σκοπός. Παραμερίζεις τον εγωισμό σου γιατί φτάνεις να επιθυμείς ένα χειροκρότημα στο τέλος της παράστασης που θα έρθει στην ουσία «ν΄ αγκαλιάσει» την κοινή σας προσπάθεια, τον «επίπονο» κοινό αγώνα δρόμου. Η δασκάλα μας, χαρακτηριστικά μάς έλεγε κατά την προετοιμασία μας για την πρώτη παράσταση : «Δίνετε η μία την σκυτάλη στην άλλη». Και αυτή είναι η αλήθεια! Υπάρχει μια αόρατη σκυτάλη στη σκηνή ή αν όχι σκυτάλη, ένα πολύτιμο αγαλματίδιο, που προσπαθούμε να το δώσουμε ο ένας στον άλλον χωρίς να μας πέσει κάτω. Όλοι μαχόμαστε να καλύψουμε τυχόν απροσδόκητες αναποδιές, είμαστε σε εγρήγορση, ενώ ο αυθορμητισμός και όλα τα αντανακλαστικά μας είναι ενεργοποιημένα.
6. Πώς το θέατρο επηρεάζει την καθημερινότητά μου;
Σάσα:Όσο απλό και αν ακούγεται, μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Γυμνάζει το μυαλό και το σώμα και μας ενώνει. Σε περιόδους που η ζωή μας γίνεται όλο και πιο σκοτεινή, όπου οι άνθρωποι αποξενώνονται όλο και περισσότερο από τους άλλους, άρα και από τον εαυτό τους, όπου η τεχνολογία μάς δίνει την ευκολία αλλά μας παίρνει το σώμα, την σκέψη, τα συναισθήματα, εδώ όπου ο χρόνος τρέχει και εμείς τον κυνηγάμε…εμείς που θέλουμε να ζήσουμε πραγματικά, βλέπουμε αυτή την ελπίδα στο θέατρο, στη μουσική, στη δημιουργία, σε οτιδήποτε αγγίζει την ψυχή μας κ μας ψιθυρίζει «υπάρχει ζωή». Η τέχνη του θεάτρου γίνεται το όχημα που επιτρέπει στον άνθρωπο να φτάσει σε άλλο επίπεδο και να υπηρετήσει μια πιο σωστή λειτουργία στο σύμπαν.
Δήμητρα: Κατ’ αρχάς, κάνοντας θέατρο, η αναγνωστική σου ικανότητα βελτιώνεται. Μαθαίνουμε πώς να διαβάζουμε ένα κείμενο με ποικίλους τρόπους και αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το γεγονός ότι η κάθε λέξη μετράει. Αυτόματα μέσα από τα παιχνίδια και την παράσταση, αποκτούμε γνώσεις για το πώς να καλλιεργούμε τις δεξιότητές μας στην καθημερινή μας ζωή. Όσο εξασκούμαστε κατά τη διάρκεια του μαθήματος, όσο ακούμε προσεκτικά την αναπνοή μας, όσο επικεντρωνόμαστε στο σώμα μας, τόσο πιο εύκολα θα εφαρμόζουμε αυτές τις πρακτικές τις υπόλοιπες ώρες της μέρας. Το σώμα και το πνεύμα ασκούνται και απλώς μαθαίνουμε αβίαστα να εξελισσόμαστε και να υιοθετούμε νέους τρόπους αντιμετώπισης των καθημερινών δυσκολιών. Διδασκόμαστε την ψυχραιμία, την εξοικείωση με την καθημερινή έκθεση, τρόπους αποτελεσματικής επικοινωνίας και μετάδοσης του μηνύματος τόσο με τη γλώσσα όσο και με την παραγλώσσα που περιορίζεται λόγω της τεχνολογίας στη σύγχρονη εποχή. Μαθαίνουμε πώς να μην ξεχνάμε να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας.
Η *Σάσα Αγγελή
έχει μεγαλώσει στην Αθήνα, σε μια πόλη όπου οι τέχνες ανθίζουν όπου και αν κοιτάξεις. Είναι απόφοιτος του πανεπιστημίου Πειραιώς στο τμήμα οικονομικής επιστήμης και ασχολείται με τη γραμματειακή υποστήριξη σε μια ιδιωτική επιχείρηση. Από μικρή θυμάται να στήνει με τις φίλες της στη γειτονιά παραστάσεις σαν παιχνίδι , συνέχισε λοιπόν το παιχνίδι και ως ενήλικας! Ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο τα τελευταία χρόνια και είναι σε ένα από τα τμήματα υποκριτικής της Καταπακτής.
Η *Δήμητρα Τσίλη
είναι μισή Ελληνίδα, μισή Κύπρια. Μεγάλωσε στην Αθήνα και σπούδασε Ελληνική Φιλολογία. Από το 2020 έχει το δικό της φροντιστήριο στο κέντρο της Αθήνας όπου διδάσκει την ελληνική ως ξένη γλώσσα. Λατρεύει τη διδασκαλία και τις τέχνες. Αν δεν ήταν καθηγήτρια, θα ήταν πλήρως αφιερωμένη στην καλλιτεχνική δημιουργία. Ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο στο εργαστήρι της Καταπακτής τα τρία τελευταία χρόνια. Πιστεύει ότι η μαγεία του θεάτρου έγκειται στο ότι μας δίνει την ευκαιρία να ζήσουμε πολλές ζωές.